Rouwen: we krijgen er allemaal mee te maken. Naasten komen te overlijden en dit kan zwaar op je dak vallen. Iedereen rouwt op zijn of haar eigen manier en het is daarom goed om je eigen intuïtie te volgen wanneer je je in een rouwproces bevindt. De 12 tips in dit artikel kunnen je daar wellicht bij helpen.
Wat is rouwen?
Rouw is een emotionele reactie wanneer je iets of iemand verliest. Wanneer je aan het rouwen bent, verwerk je het verlies.
Het is een misvatting dat rouwen alleen plaatsvindt bij het overlijden van een naaste, want er is ook sprake van rouwen wanneer je een langgekoesterde droom moet laten varen zoals het krijgen van een kind. Het rouwproces voelt in dat geval wellicht iets anders maar je kunt dus in meerdere situaties te maken krijgen met rouwverwerking. Is er sprake van een groot verlies? Dan kun je hierom rouwen.
Kenmerken van rouw
Iedereen ervaart een rouwproces op zijn of haar eigen manier. Wel zijn er kenmerken, zoals gevoelens en klachten, die voor veel mensen herkenbaar zijn. Voorbeelden hiervan zijn:
- Je voelt je somber
- Je hebt weinig zin om iets te doen
- Je ervaart emoties als boosheid en verdriet
- Je hebt een leeg gevoel vanbinnen
Ook kan men gevoelens als opluchting ervaren. Het kan zijn dat iemand al langere tijd ziek was en hij of zij het zwaar heeft gehad. Het is dan helemaal niet vreemd dat je opluchting voelt tijdens het rouwproces. Je weet immers dat diegene uit zijn lijden verlost is. Probeer om zonder oordeel naar je eigen gevoelens en emoties te kijken. Laat deze gevoelens er zijn en verdring ze vooral niet.
1. Neem de tijd
Veel mensen kampen met ongeloof in de eerste fase van het rouwproces. Soms duurt het even voordat je echt kan geloven dat iets of iemand er niet meer is. Pas wanneer je dit gelooft, kun je het verwerken.
Gun jezelf dus de tijd om te kunnen rouwen. Je hoeft niet overhaast weer aan het werk te gaan of alle dagelijkse bezigheden direct weer op te pakken. Het rouwproces heeft tijd nodig en het is cruciaal dat je jezelf deze tijd ook geeft.
2. Hou je aan een vaste routine
In bed blijven liggen en maaltijden overslaan is een valkuil waar we al snel in vallen tijdens het rouwen. Je voelt de kracht niet om uit bed te komen en je mist de eetlust om op gebruikelijke momenten te eten. Het is echter raadzaam om goed voor jezelf te blijven zorgen en je vaste routine aan te houden. Doe je dit niet, dan is er kans op een depressie. Zorg er dus voor dat je op een vast tijdstip naar bed gaat, op een vast tijdstip opstaat en dagelijks drie keer eet.
3. Haal herinneringen op
Dit kun je doen door met iemand te praten of door foto’s en video’s te bekijken. De herinneringen roepen waarschijnlijk fijne gevoelens op en maken je dankbaar. Dit kan helpen bij het verwerken van het verlies.
4. Vermijd alcohol en verdovende middelen
Tijdens het rouwproces kun je het beste alcohol en andere verdovende middelen zoveel mogelijk vermijden. Je bent tijdens het rouwen gevoeliger voor verslaving en dit verslechtert de situatie. Je doet er dus goed aan om deze middelen te vermijden.
5. Laat je emoties er zijn
Het is belangrijk om je emoties er te laten zijn. Verdring deze niet. Heb je het gevoel te moeten huilen? Laat dit dan gebeuren en ervaar de opluchting en verlichting die het brengt. Voel je je verdrietig of boos, of juist opgelucht? Laat dit er allemaal zijn. Je mag dit voelen.
6. Praat met dierbaren
Praat met iemand die je lief is, zoals een goede vriend(in) of familielid. Er zijn waarschijnlijk mensen in je directe omgeving die ook rouwen om het verlies en het kan voor hem of haar ook prettig zijn om hier met jou over te praten. Schroom dus niet om het contact met deze mensen op te zoeken. Je hoeft dit niet alleen te doen! Zoek steun bij anderen. Het helpt jou en de ander bij het rouwen.
7. Blijf dingen ondernemen
Door thuis te blijven, ligt het risico op de loer dat het verdriet de overhand krijgt. Het is goed om je emoties er te laten zijn, maar door voldoende dingen te blijven ondernemen, voorkom je dat je te ver van je dagelijkse leven af komt te staan. Wanneer je ervoor kiest om thuis in bed te blijven, dan kan het gaan aanvoelen alsof er niets anders meer is dan het rouwen. Dit kan al snel resulteren in een depressie. Het is daarom raadzaam om voldoende dingen te blijven doen en je leven zoveel mogelijk te leven zoals je dat voorheen deed.
8. Blijf in beweging
Zorg dat je tijdens het rouwen in beweging blijft. Dit is goed voor je lichamelijke en mentale gezondheid. Het helpt je om je gedachten op een rijtje te zetten en je focus even te verleggen.
9. Neem voldoende rust
Het rouwen vergt ontzettend veel energie. Het is daarom belangrijk om jezelf ook in staat te stellen om weer op te laden. Neem voldoende rust en zoek ontspanning op. Dit hoeft niet altijd te betekenen dat je stil zit, want men kan ook rust vinden in bijvoorbeeld een wandeling. Kies voor ontspanning die voor jou goed voelt en zorg dat je voldoende alleen bent, zonder prikkels.
10. Zorg voor een prikkelarme omgeving
Tijdens het rouwproces ervaar je veel emoties, gevoelens en gedachten die je normaliter niet hebt. Wanneer je tijdens dit proces constant omgeven bent door een prikkelrijke omgeving, dan kan dit het rouwen lastiger maken. Er komt dan zoveel op je af, terwijl je lichaam en geest druk zijn met de rouwverwerking. Zorg dus dat je ook voldoende tijd spendeert in een prikkelarme omgeving zoals thuis of in de natuur.
11. Luister naar muziek
Het is goed om even in stilte je emoties hun gang te laten gaan. Tijdens het rouwen wordt dit zelfs aangeraden. Maar wil je je gedachten even aan de kant zetten of je stemming op een positieve manier beïnvloeden? Luister dan naar je favoriete muziek. Dit heeft direct effect op je stemming en sombere gevoelens. Misschien heb je zelfs wel muziek waarmee je herinneringen ophaalt. Luister dan vooral naar deze muziek, dit kan bijdragen aan het verwerken van het verlies.
12. Accepteer het verlies
De laatste tip die we je willen meegeven is het accepteren van het verlies. Dit is moeilijk, maar echt noodzakelijk. Wanneer je (nog) niet kunt accepteren dat er sprake is van verlies, dan blijf je hangen in het verleden. Geef jezelf de tijd om acceptatie te vinden en zoek hier hulp bij wanneer je voelt dat het je niet alleen lukt. Je zult merken dat je verlichting voelt wanneer je het verlies hebt kunnen accepteren. Je brengt jezelf zo in staat om herinneringen te koesteren en met dankbaarheid terug te kunnen blikken.
Rouwverwerking: een persoonlijk proces
We hopen dat deze tips je kunnen helpen bij het rouwen. Naast deze tips zijn er natuurlijk nog talloze manieren om het rouwen prettiger te laten verlopen. Hou er rekening mee dat iedereen rouwverwerking op zijn of haar eigen manier invult en ervaart. Er bestaat hier dus niet per definitie ‘goed’ of ‘fout’. Doe waar jij je goed bij voelt en zorg dat je jezelf met compassie behandelt. Heb je het gevoel dat je hulp nodig hebt bij de rouwverwerking? Raadpleeg dan je huisarts. Hij of zij kan je verder helpen en je eventueel doorverwijzen naar een specialist, zoals een psycholoog. Op de lange termijn kan onverwerkt verlies leiden tot depressie en dat wil je natuurlijk ten alle tijde voorkomen. Neem je klachten daarom serieus en zoek tijdig contact met een arts.
