Verlegenheid: veel mensen hebben hier als kind last van en ook op latere leeftijd kan men zich nog regelmatig verlegen voelen. Ervaar jij ook weleens verlegenheid? Dan komt de volgende situatie je wellicht bekend voor. Er wordt op je werk iets aan je gevraagd en je voelt je direct overvallen. Je bent bang om het verkeerde te zeggen en begint te blozen. Je hebt een sterk antwoord klaar, maar helaas komt dit er niet uit. In plaats daarvan zeg je ‘’Eh, dat weet ik eigenlijk niet.’’ Na zo’n situatie voel je je meestal slecht en zo ontstaat een vicieuze cirkel. Dat willen we natuurlijk voorkomen! Hoe je dat doet? Daarvoor zijn verscheidende manieren. In dit artikel vind je 9 tips om te leren omgaan met verlegenheid.
Wat is verlegenheid?
Wanneer je verlegen bent, dan ervaar je een gevoel van angst in het gezelschap van anderen. Het is een gevoel van ongemak, nervositeit en faalangst. Dit uit zich in bijvoorbeeld blozen, trillen, het vermijden van oogcontact en niet uit je woorden kunnen komen.
Deels is verlegenheid erfelijk. Is één van je ouders vaak verlegen? Dan is de kans groot dat jij dit ook bent. Als kind neem je dit gedrag over. Echter is verlegenheid ook veranderbaar en kan het versterkt worden of voortkomen uit een laag zelfbeeld, onzekerheid en negatieve ervaringen uit het verleden (zoals pesten). Je bent in dit geval bang dat mensen negatief over je denken en dat je de verwachtingen van anderen niet kunt waarmaken.
Er zijn talloze momenten waarbij verlegenheid in je nadeel kan werken. Het zorgt ervoor dat je niet je volledige potentieel ontdekt, omdat je door de verlegenheid vroegtijdig dichtklapt. Denk bijvoorbeeld aan zaken als presenteren, vergaderen en daten. Dit zijn spannende momenten waar je liever geen last hebt van verlegenheid. De tips hieronder kunnen een goed begin zijn om te leren omgaan met verlegenheid of deze zelfs helemaal te kunnen overwinnen. Ook jij kan het!
1. Word je bewust van de momenten
Een verandering bewerkstelligen begint vrijwel altijd bij de bewustwording. Je leest nu dit artikel dus je bent je waarschijnlijk bewust van de verlegenheid. Dat is een heel goed begin! Maar ben je je ook bewust van de momenten waarop je verlegenheid ervaart? Gebeurt het bijvoorbeeld alleen wanneer je je in een nieuwe situatie bevindt, of gebeurt het ook bij vrienden en familie? Het is goed om hiervan allereerst een duidelijk beeld te hebben.
Wanneer je je bewust bent van de momenten waarop je gevoelens van verlegenheid ervaart, dan kun je ook de oorzaken ontdekken. Verlegenheid is voor iedereen anders en is doorgaans situatieafhankelijk. Maar ook de oorzaak kan verschillen. Op het ene moment voel je je misschien verlegen omdat iemand je een compliment geeft en dat is hartstikke normaal. Op het andere moment voel je je wellicht verlegen omdat iemand je een vraag stelt. Achteraf denk je dan: ‘’Maar het was toch een normale vraag? Waarom sloeg ik dicht?’’ Behandel jezelf met compassie en kijk zonder oordeel naar dit gedrag. Voorkom destructieve gedachten, want hiermee vergroot je de verlegenheid alleen maar. Probeer daarentegen vooral te ontdekken wat er ten grondslag ligt aan de verlegenheid. Dan kun je er ook iets mee, omdat het je in staat stelt om het probleem bij de kern aan te pakken!
2. Adem diep in en uit
Word je overvallen door verlegenheid of sta je op het punt om iets te doen wat je spannend vindt? Adem dan een aantal keer diep in en uit. Je brengt jezelf hiermee tot rust. Je ziet in dat er geen sprake is van gevaar. Je realiseert je dat je je niet angstig hoeft te voelen.
3. Schets een worst case scenario
Sta even stil bij het ergste wat er kan gebeuren. Dit is misschien geen fijne gedachte, maar wat is nu écht de allerergste uitkomst? Meestal is deze uitkomst zo erg niet. Door een worst case scenario te schetsen, wordt het een stuk eenvoudiger om vaarwel te zeggen tegen verlegenheid. Je weet nu dat het allemaal best meevalt en dat het geen ramp is wanneer er toch iets fout gaat. Dit neemt gevoelens als angst en spanning weg.
4. Denk aan het best case scenario
Naast het worst case scenario is het ook goed om te denken aan het best case scenario. Hiermee activeer je je brein op een positieve manier. Wat is het beste dat er kan gebeuren? Wat voel je hierbij? Probeer in gedachten voor te stellen hoe je het aanpakt en hoe perfect het zal gaan. Hoe mensen geboeid naar je zitten te luisteren en hoe makkelijk dit je afgaat. Door deze visualisatie van het best case scenario verdwijnt je angst en spanning, omdat de positieve gevoelens het nu overnemen. Dit is een effectieve manier om verlegenheid los te laten.
5. Denk positief
Destructieve gedachten hebben een averechts effect wanneer je wil leren omgaan met verlegenheid. Je gedachten hebben een onwijs grote invloed op je gevoel en je gedrag. Negatieve gedachten kun je dus in feite zien als zelfsabotage. Het is daarom goed om deze gedachten om te buigen naar constructieve gedachten. Vertel jezelf dat je iets wel kunt, in plaats van dat je het niet kunt. Meer lezen over positief denken? Lees dan hier verder.
6. Reflecteer
Reflecteer regelmatig op de momenten waar je je verlegen voelde en ook op de momenten waarop je merkte dat je de verlegenheid onder controle had. Reflecteren doe je omdat je trots mag zijn op je voortgang, maar je haalt er ook nog eens wijze lessen uit. Wat ging er goed? Wat neem je hieruit mee voor de eerstvolgende vergelijkbare situatie? Door continu te reflecteren, kom je tot de ontdekking dat je veel meer bereikt wanneer je de verlegenheid het hoofd biedt. Een gezonde motivatie dus!
7. Geef het de tijd
Leren omgaan met verlegenheid bereik je niet in één dag. Sterker nog: de kans is groot dat je deze verlegenheid al een groot deel van je leven bij je draagt en het is daarom geen kwestie van snel oplossen. Gun jezelf de tijd. Je zult merken dat het met stapjes steeds beter gaat. Door regelmatig te reflecteren en je progressie bij te houden in bijvoorbeeld een dagboek of een notitie in je telefoon, zul je zien dat je echt vooruitgaat. Na een jaar sta je waarschijnlijk versteld van het resultaat!
8. Bouw zelfvertrouwen op door affirmaties
Meer zelfvertrouwen opbouwen zal ertoe leiden dat je minder negatieve gedachten over jezelf hebt. Dit leidt er logischerwijs toe dat je verlegenheid leert loslaten. Het zijn voornamelijk je eigen gedachten die ervoor zorgen dat je je verlegen voelt, dus je kunt dit bij de kern aanpakken door meer zelfvertrouwen te kweken. Dit klinkt misschien makkelijker gezegd dan gedaan, want hoe krijg je dan meer zelfvertrouwen? Affirmeren is hiervoor een hele simpele en toch effectieve manier! We lichten toe hoe dit werkt:
Schrijf dagelijks een aantal positieve affirmaties op. Dit zijn korte zinnen die altijd met ‘Ik’ beginnen. Je zet deze zinnen in tegenwoordige tijd en de inhoud is altijd positief van aard. Door deze dagelijks op te schrijven en in gedachten regelmatig te herhalen, gaat je brein deze affirmaties aannemen als de waarheid. Je gaat dus geloven in de affirmaties en bouwt op die manier zelfvertrouwen op.
Voorbeelden van positieve affirmaties voor meer zelfvertrouwen zijn:
- Ik ben zelfverzekerd.
- Ik vertrouw op mezelf.
- Ik geloof in mijn eigen kunnen.
- Ik word iedere dag een beetje beter in wat ik doe.
Probeer het maar eens! Je zult merken dat je zelfvertrouwen toeneemt en je verlegenheid afneemt.
9. Neem een zelfverzekerde houding aan
Je lichaamstaal zegt veel. Het is daarom raadzaam om een zelfverzekerde houding aan te nemen. Hierdoor voel je je direct iets zelfverzekerder en kun je je verlegenheid makkelijker overwinnen. Hou je kin omhoog, je schouders naar achteren en hou je rug recht. Door ook nog een vriendelijke glimlach aan te nemen, zal een ander sneller het initiatief nemen om een gesprek te beginnen. Hierdoor hoef jij dat initiatief niet te nemen en knoop je toch een gesprek aan. Door dit regelmatig te oefenen wordt het steeds natuurlijker voor je en neemt de verlegenheid af.
Verlegenheid overwinnen? Ook jij kan het!
Leren omgaan met verlegenheid of het zelfs helemaal overwinnen, lijkt nu misschien nog ver weg, maar ook jij kan het! Zie deze 9 tips als een begin. Wist je dat je eigen gedachten de verlegenheid kunnen veroorzaken en verslechteren? Om dit bij de kern aan te pakken, is onze online cursus Mind Meesterschap erg geschikt. Je leert hier je gedachten en gedrag constructiever te maken en meer vertrouwen in de toekomst te krijgen. Dé ingrediënten voor een leven zonder verlegenheid!
