Bewust, onbewust en onderbewust: Betekenis en wat is ‘t verschil?

15 Aug 2022 | Spiritualiteit & Zingeving

Veel mensen vragen zich af wat het verschil tussen bewust en onbewust precies is. Dit is een terechte vraag: het weten van het verschil kan jou helpen om meer op je intuïtie te durven vertrouwen en om jezelf beter te gaan begrijpen. Naast bewust en onbewust, hebben we ook nog onderbewust. Zou je kunnen raden wat dan het verschil tussen onbewust en onderbewust is? Twee woorden die op elkaar lijken, maar met een toch sterk uiteenlopende betekenis. Jammer genoeg worden deze termen in onze spreektaal regelmatig door elkaar heen gebruikt en dit is dus incorrect. We leggen je in dit artikel het verschil uit tussen bewust, onbewust en onderbewust.

Bewustzijn: alles dat bewust is

Zoals het woord al doet vermoeden, betekent bewustzijn dat je je bewust bent van wat er gebeurt. Je bent je bewust van wat je meemaakt(e) en je bent je bewust van hetgeen je (in jezelf) ervaart. Je neemt bewust dingen waar. Je denkt bewust over dingen na. Acties worden door onszelf aangestuurd en onze wil beïnvloedt deze acties. Er is dus sprake van bewuste aansturing.

Onderbewustzijn: kennis, ervaringen en gedachten die voorheen bewust waren

Je onderbewuste hangt onder je bewuste, zoals het woord ook suggereert. Dit bewustzijnsniveau bevindt zich dus tussen het bewuste en het onbewuste. In het onderbewustzijn bevinden zich zaken die ooit bewust waren, maar die je nu niet meer nodig hebt of die te bedreigend zijn geworden. Deze zaken kunnen bestaan uit kennis, ervaringen en gedachten. Alles wat zich in je onderbewustzijn bevindt, zijn zaken die zich in het verleden in je bewuste bevonden. Je hebt bijvoorbeeld bepaalde gebeurtenissen verdrongen of bent deze simpelweg vergeten. Deze herinneringen zijn vervolgens naar je onderbewustzijn gezakt.

Durf jij je te laten leiden door intuïtie? Dan laat je je in principe leiden door hetgeen waar je je ooit bewust van was, maar wat zich nu in je onderbewustzijn bevindt. Je hebt ervaringen en kennis die ervoor zorgen dat jij een beslissing kan en durft te nemen, omdat deze zich in je onderbewuste bevinden. Je hebt dus wel de juiste kennis in huis om een beslissing te kunnen nemen, je bent je alleen niet bewust van deze kennis. We noemen dit veelal intuïtie, maar nu je het begrip onderbewustzijn kent, begrijp je waarschijnlijk beter hoe dit proces in elkaar steekt.

Verschil tussen bewust, onbewust en onderbewust

Kan iets vanuit je onderbewustzijn terug bewegen naar je bewustzijn?

Wanneer iets naar je onderbewustzijn is gezakt, kan dit zich later zeker terug bewegen naar je bewustzijn. Dit gebeurt onder andere door dromen, spontane herinneringen, meditatie of therapie.

Een simpel voorbeeld: als kind ben je op vakantie geweest naar Frankrijk. Dit is lang geleden en je hebt hier geen specifieke herinnering meer aan. Wanneer je nu als volwassene deze plek in Frankrijk opnieuw bezoekt, is het goed mogelijk dat je herinneringen aan deze plek terugkomen. Gedachten kunnen beginnen met ‘Hé, heb ik dit niet eerder gezien?’ en dit kan zelfs resulteren in het terughalen van volledige herinneringen waarbij je weer weet wat je er at en hoe je je voelde.

Bewust vs. onderbewust: een ijsberg

We kunnen ons bewuste en onderbewuste vergelijken met een ijsberg. Het deel dat zich boven water bevindt, is bewust. Dit is slechts een klein deel van de ijsberg. Hieronder bevindt zich het onderbewuste, wat het grootste deel van de ijsberg is. In het onderbewuste zit een belangrijk deel van onze persoonlijkheid waar we niet direct bij kunnen. Ons onderbewuste maakt ons tot de mens wie we zijn. Kennis, ervaringen en gedachten uit het verleden zakken misschien naar je onderbewustzijn, maar hebben je wel gevormd tot wie je bent. Het deel van de ijsberg dat zich dus onder water bevindt, zorgt voor het hetgeen dat je boven water ziet.

Onbewuste: kennis, ervaringen en gedachten die nooit bewust waren

Ken je dat, dat je iets doet zonder er echt bij na te denken? We bestempelen dit doorgaans al snel als ‘onbewust’, terwijl dit in feiten niet correct is. In zo’n situatie is er sprake van onderbewustzijn. Wanneer is er dan wel sprake van het onbewuste?

In het onbewuste bevindt zich alles dat nooit het bewustzijn heeft gepasseerd. In tegenstelling tot bij ons bewuste, is er bij ons onbewuste geen sprake van aansturing vanuit onszelf. Denk aan zaken als je hartslag, bloeddruk en spijsvertering. Deze processen worden niet bewust door ons aangestuurd. We kunnen hierop geen invloed uitoefenen met onze wil.

Je onbewuste zorgt ervoor dat niet alle informatie om je heen in je bewuste terecht komt. Zie het als een filter. Er komt per seconde, onbewust dus, onwijs veel informatie op je af. Als hiervan niet het overgrote deel door je onbewuste weg gefilterd zou worden, dan zou je per seconde ongeveer de hoeveelheid informatie van twee dikke boeken tot je nemen. Je onbewuste zorgt ervoor dat dit niet gebeurt. Het verdringt alle informatie en details die jij niet nodig hebt. Je onbewuste zorgt er op deze manier voor dat je gezond blijft en beschermd wordt.

Onbewust of onderbewust?

Het verschil tussen onbewust en onderbewust kan, ook door de termen die zo op elkaar lijken, soms nog altijd verwarrend zijn. Onthoud dit: onbewust is en blijft onbewust. Over hetgeen je nu onbewust bent, blijf je onbewust. Zaken worden door je onbewuste niet voor niets weg gefilterd: het is informatie die voor jou overbodig is en daarom nooit je bewuste heeft bereikt.

Dit geldt daarentegen bij je onderbewustzijn niet, want alles wat zich hier bevindt kan zijn weg terug vinden naar je bewustzijn – omdat het daar ooit al eerder is geweest.

Begrijp je het verschil? Je onbewuste is een filter om jou te beschermen. Je onderbewuste kun je zien als een tijdelijke opslagplaats, waar je nog wel een beroep kunt doen op hetgeen dat er zich er bevindt.

Het verschil in het kort

We vatten de informatie nog kort voor je samen:

  • Bewust: Je neemt dingen bewust waar. Je denkt bewust over dingen na. Je neemt informatie bewust tot je. Alles wat je bewust meemaakt, valt hieronder. Je kunt hier zelf invloed uitoefenen en kunt hier alles zelf aansturen.
  • Onderbewust: Hetgeen dat zijn weg heeft gemaakt vanuit je bewuste naar het onderbewuste, omdat het niet langer nodig of wenselijk is. De kennis, ervaring of gedachte is niet langer nodig of zelfs bedreigend en hiermee zakt het vanuit je bewuste naar je onderbewuste.
  • Onbewust: Hetgeen wat nooit bewust is geweest en ook niet zal worden. Zaken die weg gefilterd zijn om jou gezond te houden en te beschermen. Je kunt deze zaken niet aansturen, dit gebeurt automatisch.

Wil je hier meer over leren?

We vertrouwen erop dat je met deze informatie precies hebt gevonden wat je zocht. Men durft meestal eerder op zijn intuïtie te vertrouwen als hij of zij het principe van het onderbewuste begrijpt. Het brengt dus de nodige voordelen met zich mee om over deze verschillen te leren. Heeft deze informatie ervoor gezorgd dat je meer wil gaan leren? Dat snappen wij van het Sluis NLP Instituut als geen ander. Onze NLP Basiscursus is dan wellicht iets voor jou. Een relatief goedkope en laagdrempelige manier om kennis te maken met NLP. Je ervaart hoe je binnen slechts twaalf dagen meer voldoening uit je leven haalt, hoe je persoonlijke uitdagingen kunt overwinnen en hoe je je zelfverzekerder voelt. Liever eerst nog een artikel lezen? Meer artikelen zoals deze vind je op onze inspiratie blog!

Meer artikelen over Spiritualiteit & Zingeving

Wat is passie en hoe vind ik mijn passie?

Wat is passie en hoe vind ik mijn passie?

Passie: vroeg of laat ervaren we het in ons leven allemaal, in verschillende vormen. We associëren passie al snel met liefde, maar passie kun je voelen voor uiteenlopende zaken. Denk aan zaken, objecten, interesses en mensen. Het gevoel van passie is fijn - het kan je...

Wat is een mindset en welke vormen zijn er?

Wat is een mindset en welke vormen zijn er?

Onze mindset speelt een bijzonder grote rol in ons leven. Zonder dat je het altijd door hoeft te hebben, is je mindset altijd bij je. We worden ons steeds bewuster van de impact van onze mindset en het is dan ook niet verrassend dat je het begrip mindset overal...

Een nieuwe uitdaging aangaan: voordelen en stappenplan

Een nieuwe uitdaging aangaan: voordelen en stappenplan

Een marathon lopen, een soloreis boeken, een onderneming starten of een nieuwe baan aannemen: stuk voor stuk uitdagingen waar je in het leven bewust voor kunt kiezen. Wanneer je het gevoel hebt stil te staan in het leven, dan is het aangaan van een nieuwe uitdaging de...

Meditatie voor beginners: 7 tips om te beginnen met mediteren

Meditatie voor beginners: 7 tips om te beginnen met mediteren

Mediteren: we noemen het ook wel mindfulness of ademhalingsoefeningen. Bij meditatie breng je je hoofd en je lichaam tot rust. Er zijn verschillende vormen van meditatie, maar in de basis komt meditatie er altijd op neer dat je je focust op iets en hierdoor je...

Meer blogs

9 tips voor meer plezier in het leven

Heb je het gevoel dat je in een sleur terecht bent gekomen en plezier in je leven mist? Veel volwassenen missen, net als jij, plezier in hun leven. Dit veroorzaken we zelf door te veel tijd en energie in verplichtingen en serieuze zaken te steken, waar we vervolgens...

Vergeving: hoe kun je iemand echt vergeven?

Er zijn momenten in het leven dat we iemand moeten vergeven. Soms schreeuwt ons hart dat dat we iemand helemaal niet willen vergeven, bijvoorbeeld wanneer we het oneens zijn met hetgeen deze persoon ons heeft aangedaan of wanneer we het niet willen bijleggen met hem...

Wat is passie en hoe vind ik mijn passie?

Passie: vroeg of laat ervaren we het in ons leven allemaal, in verschillende vormen. We associëren passie al snel met liefde, maar passie kun je voelen voor uiteenlopende zaken. Denk aan zaken, objecten, interesses en mensen. Het gevoel van passie is fijn - het kan je...

Perfectionistisch? 7 tips om met perfectionisme om te gaan

Perfectionisme: maximaal willen presteren en excelleren in datgeen dat je doet. Perfectionisme klinkt voor sommigen onder ons als een wenselijke eigenschap, want iemand die perfectionistisch is, streeft altijd naar een goed resultaat en doet zijn best. Helaas kent...