Wat is een mindset en welke vormen zijn er?

11 Oct 2022 | Spiritualiteit & Zingeving

Onze mindset speelt een bijzonder grote rol in ons leven. Zonder dat je het altijd door hoeft te hebben, is je mindset altijd bij je. We worden ons steeds bewuster van de impact van onze mindset en het is dan ook niet verrassend dat je het begrip mindset overal voorbij hoort komen. Wanneer je trainingen volgt via ons, het Sluis NLP Instituut, is het begrip je vast en zeker niet ontgaan. Maar wat is mindset nu precies en welke vormen onderscheiden we hierin? Deze vragen beantwoorden we voor je in dit artikel.

Wat is een mindset?

Mindset is de manier waarop je over jezelf denkt, en dan met name over je kwaliteiten, talenten en intelligentie. Letterlijk vertaald vanuit het Engels naar het Nederlands staat mindset voor overtuiging. Je hebt overtuigingen over jezelf, zoals wat je wel en niet kan en de mate van veranderbaarheid binnen deze vaardigheden of talenten. Deze overtuigingen samen vormen jouw mindset.

De mindset is een bepalende factor bij prestatie en succes. Je mindset bepaalt namelijk hoe je naar jezelf en je kwaliteiten kijkt en bepaalt of je gedachten over jezelf positief of negatief zijn. Je gedachten leiden tot succes of het uitblijven hiervan. Hiermee heeft je mindset dus invloed op je relaties, persoonlijke ontwikkeling, werk en studie.

Mindset: een voorbeeld

‘’Je geluk wordt niet bepaald door een situatie, maar door de manier waarop jij reageert op een situatie.’’ Heb je deze uitspraak weleens gehoord? We leggen je aan de hand van een voorbeeld uit wat dit betekent en hoe dit op je mindset slaat. Het is aannemelijk dat je door dit voorbeeld ook direct inziet wat mindset precies is.

Stel jezelf het volgende scenario voor: je bent na een lange tijd weer eens gaan hardlopen. Helaas hou je het minder lang vol dan je had verwacht. Hierbij krijg je bepaalde gedachten. Deze gedachten kunnen klinken als:

  • ’Dat dacht ik al. Ik kan het niet meer. Mijn conditie is weg, het lukt gewoon niet. Ik kan er maar beter gelijk mee stoppen.’
  • ‘Ai, mijn conditie is beter geweest dan dit. Oefening baart kunst, ik kom vanzelf weer op mijn oude niveau als ik doorzet en dit dagelijks blijf oefenen.’

Het is de mindset die zorgt voor dit soort gedachten. Wanneer gedachten als ‘Ik kan het gewoon niet’ in je hoofd spoken, dan is de kans groot dat het je inderdaad niet zal lukken. Daarentegen is de kans aanzienlijk groter dat het je op termijn wel lukt wanneer je gedachten hebt als ‘Ik kom er wel wanneer ik voldoende oefen.’ Je mindset leidt dus tot presteren of het uitblijven hiervan.

De uitkomst wordt bepaald door je mindset

Begrijp je uit het voorbeeld dat het de mindset is die bepaalt hoe men zich ergens over gaat voelen, en niet de situatie zelf? Je conditie of vaardigheden kwijt zijn waardoor hardlopen je tijdelijk wat minder af gaat, is vervelend en daarover mag je teleurgesteld zijn. Mindset heeft niets te maken met het verdringen van emoties. Dit voorbeeld geeft echter weer dat jouw emoties, gedachten en prestaties zullen afhangen van de gedachten die voortkomen uit jouw mindset.

Zoals de negatieve en positieve gedachten in het voorbeeld doen vermoeden, onderscheiden we doorgaans twee verschillende soorten mindset.

Soorten mindset

Psycholoog Carol S. Dweck deed ruim 30 jaar onderzoek naar de ‘’groei-instelling’’ en ontdekte dat er twee soorten mindset te onderscheiden zijn. Tijdens haar onderzoek liet ze kinderen een vraagstuk oplossen waarvan ze wist dat deze eigenlijk te moeilijk voor ze was. Uit dit onderzoek kwam sterk naar voren dat de kinderen over twee soorten mindset beschikten. Een statische mindset (fixed) of een op groei gerichte mindset (growth).

  • Je denkt dat je niet slim genoeg bent om het op te lossen en laat het daarbij, en hebt dus een statische mindset;
  • Je bent van mening dat je het gewoon nog niet hebt weten op te lossen maar je gelooft erin dat dat uiteindelijk wel lukt, en beschikt dus over een op groei gerichte mindset.

Het woord ‘nog’ laat zien dat men wel het vertrouwen heeft het te kunnen, maar het simpelweg nog niet kan. Een klein woord met een grote betekenis. Dit duidt op zelfvertrouwen en de overtuiging dat je iets wel kan leren. In deze TED-talk vertelt Carol Dweck hier zelf meer over. Ook schreef ze het boek ‘Mindset’, waarin ze dieper ingaat op de verschillende soorten mindsets.

Twee vormen van mindset

Kenmerken van de groei mindset

Iemand met een growth mindset gelooft dat zijn intelligentie en persoonlijkheid veranderbaar zijn. Focus ligt bij willen leren en ontwikkelen. Dit uit zich in het omarmen van uitdagingen, het zien van kansen en het zoeken naar alternatieven wanneer er zich een tegenslag voordoet. Er wordt inspiratie gehaald uit het succes van anderen en men gelooft dat je kan veranderen en groeien door inspanning, focus en toewijding. Men is niet bang om te falen omdat het gezien wordt als een leermoment.

Kenmerken van een statische mindset

Deze mindset is de tegenhanger van de growth mindset. Iemand met een fixed mindset gelooft dat zijn intelligentie en persoonlijkheid niet te veranderen zijn, maar vaststaan. Dit uit zich in het niet willen maken van fouten en het goed willen overkomen op anderen. Uitdagingen worden uit de weg gegaan en bij tegenslag wordt er opgegeven. Er wordt geen inspiratie gehaald uit het succes van anderen, maar dit succes wordt juist gezien als bedreiging. Men is bang om te falen en staat over het algemeen niet open voor feedback.

Welke mindset heb jij?

Door de korte, doch concrete omschrijving van de twee soorten mindsets, herkent men vaak direct welke mindset hij of zij zelf heeft. Heb je het idee dat jouw huidige mindset onder de statische mindset valt? Veroordeel jezelf dan niet. Alles is te veranderen, zo ook jouw mindset. Affirmeren kan helpen om jezelf meer vertrouwen te geven en zo een groei mindset te ontwikkelen.

Is het mogelijk dat een mindset onder beide soorten valt?

Het is goed mogelijk dat een mindset kenmerken van beide varianten heeft. Dit kan tevens situatieafhankelijk zijn. Het ene moment denk jij misschien ‘Oh, dit lukte me nog even niet maar dat komt vast goed naarmate ik meer oefen’, bijvoorbeeld tijdens je eerste keer mediteren. Het andere moment vertel je jezelf wellicht ‘Dit is echt moeilijk en niet voor mij weggelegd.’ Deze situaties kunnen zich in een kort tijdsbestek los van elkaar voordoen en dat is helemaal niet gek. Observeer zonder oordeel jouw gedachten en leer herkennen in welke situatie je welke mindset lijkt te hanteren.

Onzekerheid, faalangst of spanning kunnen ervoor zorgen dat het lijkt alsof je een statische mindset hebt, terwijl je op andere momenten een groei mindset lijkt te hebben. Staar je dus niet blind op de twee vormen en onthoud dat je eigen mindset niet vandaag nog een stempel hoeft te geven. Ga daarentegen aan de slag met het begrijpen van het principe en streef naar het ontwikkelen van een groei mindset.

Streven naar een growth mindset?

Ben je na het lezen van dit artikel tot de conclusie gekomen dat je wil streven naar een op groei gerichte mindset? Dan kunnen wij het daar alleen maar mee eens zijn! Een groei mindset helpt je om het beste uit jezelf te halen en zo je leven tot de volle potentie te gaan leven. Onze training Mind Meesterschap helpt jou bij het ontwikkelen van een ijzersterke mindset. Zien we je snel?

Meer artikelen over Spiritualiteit & Zingeving

Wat is passie en hoe vind ik mijn passie?

Wat is passie en hoe vind ik mijn passie?

Passie: vroeg of laat ervaren we het in ons leven allemaal, in verschillende vormen. We associëren passie al snel met liefde, maar passie kun je voelen voor uiteenlopende zaken. Denk aan zaken, objecten, interesses en mensen. Het gevoel van passie is fijn - het kan je...

Een nieuwe uitdaging aangaan: voordelen en stappenplan

Een nieuwe uitdaging aangaan: voordelen en stappenplan

Een marathon lopen, een soloreis boeken, een onderneming starten of een nieuwe baan aannemen: stuk voor stuk uitdagingen waar je in het leven bewust voor kunt kiezen. Wanneer je het gevoel hebt stil te staan in het leven, dan is het aangaan van een nieuwe uitdaging de...

Meditatie voor beginners: 7 tips om te beginnen met mediteren

Meditatie voor beginners: 7 tips om te beginnen met mediteren

Mediteren: we noemen het ook wel mindfulness of ademhalingsoefeningen. Bij meditatie breng je je hoofd en je lichaam tot rust. Er zijn verschillende vormen van meditatie, maar in de basis komt meditatie er altijd op neer dat je je focust op iets en hierdoor je...

Mindset veranderen? 6 Tips om je negatieve mindset te veranderen

Mindset veranderen? 6 Tips om je negatieve mindset te veranderen

Ervaar jij de nadelige gevolgen van een negatieve mindset en wil je daarom je mindset veranderen? Je bent niet alleen, veel mensen worstelen met een negatieve mindset. Het feit dat je je bewust bent van je mindset, is al een grote stap in de goede richting. Onze...

Meer blogs

9 tips voor meer plezier in het leven

Heb je het gevoel dat je in een sleur terecht bent gekomen en plezier in je leven mist? Veel volwassenen missen, net als jij, plezier in hun leven. Dit veroorzaken we zelf door te veel tijd en energie in verplichtingen en serieuze zaken te steken, waar we vervolgens...

Vergeving: hoe kun je iemand echt vergeven?

Er zijn momenten in het leven dat we iemand moeten vergeven. Soms schreeuwt ons hart dat dat we iemand helemaal niet willen vergeven, bijvoorbeeld wanneer we het oneens zijn met hetgeen deze persoon ons heeft aangedaan of wanneer we het niet willen bijleggen met hem...

Wat is passie en hoe vind ik mijn passie?

Passie: vroeg of laat ervaren we het in ons leven allemaal, in verschillende vormen. We associëren passie al snel met liefde, maar passie kun je voelen voor uiteenlopende zaken. Denk aan zaken, objecten, interesses en mensen. Het gevoel van passie is fijn - het kan je...

Perfectionistisch? 7 tips om met perfectionisme om te gaan

Perfectionisme: maximaal willen presteren en excelleren in datgeen dat je doet. Perfectionisme klinkt voor sommigen onder ons als een wenselijke eigenschap, want iemand die perfectionistisch is, streeft altijd naar een goed resultaat en doet zijn best. Helaas kent...