Leidinggevenden komen er in alle soorten en maten. Van de ‘doe-wat-ik-zeg-omdat-ik-het-zeg’ tot de ‘ik-hoor-wat-je-vraagt-en-wat-zou-je-zelf-hierin-voorstellen’. Met effectief leidinggeven bedoelen we dat je het beste uit jezelf en uit je team wilt halen en dat je jouw stijl van leidinggeven kunt aanpassen aan de situatie.
Effectief leiderschap is dus niet een ‘trucje’ dat je even leert. Het is een bewustwording van wie jij wilt zijn, ook in jouw functie, om hier vervolgens elke dag alert op te zijn. Als leidinggevende heb je een enorme invloed op de mensen waar je mee samenwerkt. Om deze samenwerking zo effectief mogelijk te laten verlopen bespreken we in dit blog eigenschappen die antwoord geven op de vraag; wat is effectief leiderschap?
Leiding geven
Het kan heel makkelijk lijken om leiding te geven aan een team. In de praktijk gaat dit meestal anders dan je vooraf bedacht had. Dit komt omdat je met de meest grote variabele factor samen gaat werken, de mens. Deze is onderhevig aan buien en externe factoren. Dus men kan nog wel eens anders reageren dan je vooraf bedacht had. Jij ook trouwens!
Leiding geven is niet alleen maar de taken verdelen en zorgen dat een proces goed verloopt. Het gaat hier over de mensen die het proces vormen. Je wilt dat je medewerkers op hun plaats zijn, zich gemotiveerd voelen en tot hun recht komen. Hierdoor ben je beter in staat je doelen te behalen, samen te werken en de mensen vitaal te houden.
Simpel gezegd: wanneer iedereen volledig tot zijn recht komt, loopt elk proces beter. Als leidinggevende ben je verantwoordelijk voor jouw handelen hierin, dus enige zelfreflectie en kennis is welkom. Hierdoor geef je ook het voorbeeld aan de mensen die jij weer aanstuurt en creëer je een veilige en open werksfeer, waarin men er voor elkaar is. Wat weer ten goede komt aan de prestaties.
Inzicht in gedrag
Hoe je leiding geeft aan een team, kan ook veel zeggen over hoe je leiding geeft aan jezelf. In ons blog over persoonlijk leiderschap lees je meer over hoe wij dit vormgeven vanuit onze NLP training.
Een leidinggevende wil inzicht in de interne processen van zichzelf en die van zijn medewerkers. Waarom botsen sommige mensen altijd of waarom haalt een collega nooit haar deadlines. Wat zijn de drijfveren van jezelf en van je team.
Kwaliteiten
Jouw gedrag en handelen heeft invloed op het team. De onderlinge communicatie, de cultuur die er heerst, de prestaties, de veiligheid en de mate van effectiviteit worden allemaal mede bepaalt door de manier waarop jij leiding geeft aan jouw organisatie.
Er is een aantal kwaliteiten die leiding geven positief beïnvloedt. Het wil niet zeggen dat, wanneer je in deze kwaliteiten uitblinkt je per definitie een geweldige leider bent. Andersom wil het ook niet zeggen dat je geen goede leider bent, wanneer je dit rijtje nog niet beheerst. Je kunt voor jezelf bewust worden welke nog jouw aandacht mogen hebben.
- Sterke communicatie
- Snel kunnen schakelen
- Goed kunnen luisteren en de boodschap achter de boodschap horen
- Anderen kunnen inspireren & motiveren
- Beslissingen durven nemen
Beslis voor jezelf in welke je geweldig bent en in welke je graag beter zou willen worden. Je kunt dit natuurlijk ook met mensen om je heen bespreken en horen hoe zij dit bij jou terug zien.
Stephen Covey
Al tientallen jaren inspireert de auteur Steven Covey een miljoenenpubliek met zijn boeken. Het boek; ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ kwam in de originele versie in 1989 al op de markt.
Stephen koppelt hierin de leiderschapskwaliteiten aan de persoonlijke kwaliteiten en laat met zijn voorbeelden duidelijk het verband tussen privé en werk zien. Hij is van mening dat je bij jezelf moet beginnen wanneer je betere relaties met anderen aan wilt gaan, waardoor je effectiever met ze kan samenwerken. Hij heeft hiervoor 7 kwaliteiten van een effectieve leider beschreven, die we hier zullen beschrijven.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen eigenschappen die in jezelf zitten en eigenschappen die spelen in de interactie met andere mensen.
De eerste 3 slaan op jezelf en je eigen manier van hoe jij in het leven staat.
Wees proactief
Proactiviteit is een hele mooie eigenschap van mensen, die graag de touwtjes in handen nemen. Je hoort het vaak ook in iemand z’n woordkeuze terug of deze proactief of reactief in het leven staat. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen deze twee zinnen: ‘De vergadering loopt elke week meer uit, ik word er gek van, iedereen krijgt maar de beurt en ik ben dan een uur te laat bij de kinderopvang’ of ‘het valt me op dat de vergadering elke week langer duurt en ik daardoor in de knel komt met de opvang, ik stel voor dat we de komende vergadering een strakke tijdsplanning aanhouden’.
Iemand die reactief in het leven staat, kan het gevoel hebben dat het leven hem overkomt en hij moet wachten tot het vanzelf goed komt. Iemand die proactief in het leven staat wacht niet, maar stapt er op af en regelt dat wat er kan.
Die laatste zin is belangrijk, want we hebben te maken met een cirkel van invloed en een cirkel van betrokkenheid. We kunnen erg bezig zijn met alles wat zich afspeelt in de cirkel van betrokkenheid; de wereldeconomie, wereldvrede, politieke issues, directie beslissingen of zelfs hoe een collega over je denkt. Hier gaat heel veel energie in zitten wat vaak ook met frustratie gepaard gaat, terwijl de meeste dingen niet in jouw cirkel van invloed liggen.
Wanneer je proactief ingesteld bent wil je je acties dus richten op de zaken waar je daadwerkelijk invloed op hebt. Ook als het voelt alsof je heel weinig speelruimte hebt, ga je op zoek naar dat waar je wel binnen kunt bewegen en actie in kunt ondernemen.
Begin met het eind in gedachten
Weet waarom je dingen doet en wat je ermee wilt bereiken. Wanneer je het einddoel duidelijk hebt voor jezelf wordt dit de meetlat waarlangs je jouw acties kunt leggen en weet je of iets bijdraagt aan het uiteindelijke doel of niet.
Dit maakt meteen duidelijk wat er belangrijk is of minder belangrijk. Draagt datgene wat je elke dag doet bij aan wat je uiteindelijk wilt bereiken? Zorg dat je de grote lijnen voor ogen houdt, ook al komen er onvoorziene hobbels op je weg. Naast dat je een team managet doe je dat misschien thuis met je gezin ook.
Hier kun je bedenken dat je jouw twee kinderen wilt leren omgaan met geld. Je geeft ze € 100,- voor de vakantie en vertelt dat ze hier hun eigen snoep, souvenirs of uitstapjes van mogen betalen. Je ziet je oudste zoon het hele bedrag er in 3 dagen doorheen jassen aan ‘onzin dingen’ en vindt dit lastig om te laten gebeuren. Maar je hebt een doel voor ogen, je wilt dat hij leert omgaan met geld. Nu maakt hij mee dat dit dus geen handige manier is, omdat hij de rest van de vakantie niets meer heeft om uit te geven. Je weet dat dit een goede manier voor hem is dit te leren, omdat hij gek is op geld en nu ervaart hoe hij er niet mee om wil gaan. Ook al is dit een les die lastig is aan te zien heb je het einddoel voor ogen.
Begin bij het begin
Belangrijke zaken eerst. Deze klinkt zo logisch dat je waarschijnlijk denkt; ‘natuurlijk doe ik dat!’. Maar hoe vaak gebeurt het niet dat er een telefoontje, mailtje of gesprek tussendoor komt terwijl je net bezig bent met iets belangrijks. Wanneer je je laat afleiden kost het enorm veel energie en focus om weer terug te komen in die belangrijke bezigheid. Hoe simpel het ook klinkt.
Blok tijd in je agenda voor de echt belangrijke en dringende zaken die je enorm veel rust opleveren wanneer deze gedaan zijn. Tijdens deze blokken in je agenda zet je het liefst ook alle agenda en mailmeldingen uit of zet je zelfs een autoresponder op je mail met daarin de melding: ‘ik ben momenteel bezig met een belangrijke taak en zal om …. uur weer mijn mail checken’.
Stel jezelf de vraag bij binnenkomende actiepunten; is dit belangrijk? Is dit urgent? En boek ze op die hiërarchie ook in je agenda.
Is iets belangrijk maar niet urgent, dan plan je het in voor de komende weken. Is iets belangrijk en urgent, dan doe je het zo snel mogelijk. Is iets urgent maar niet belangrijk, dan kan je het delegeren. Is iets niet urgent en niet belangrijk, dan doe je er niks mee. Manage jouw dag, door niet overprikkeld te raken door alle binnenkomende signalen.
De volgende eigenschappen hebben meer te maken met jou en de interactie met jouw omgeving.
Denk win-win
Wanneer je aan zakendeals denkt zijn deze natuurlijk het meest succesvol wanneer beide partijen blij weglopen met de deal.
Maar dit gaat verder dan alleen zakelijke deals, dit gaat over jouw omgang met anderen. De relatie die jij met de ander hebt zal het meest floreren als beiden hier beter en gelukkig van worden. Dit maakt duurzame relaties.
Wanneer je in een relatie alleen op eigen winst uit bent, zal de ander dit voelen en heel snel weg willen komen. Dus wanneer je leiding geeft aan je team vanuit het idee; ‘hoe heb ik het snelst mijn doel bereikt zodat management ziet dat ik goed presteer..’, is dit niet perse het beste voor je team en verlies je hiermee hun belang uit het oog. Succesvol samenwerken doe je door te werken aan relaties met een hoog vertrouwen. Dit geldt voor alle relaties die je vormt. Zowel op je werk, als privé.
Eerst begrijpen, dan begrepen worden
In samenwerkingen en communicatie kan het voorkomen dat je je onbegrepen voelt. Dat je maar niet begrijpt waarom de ander jou niet begrijpt en jouw standpunt niet inziet. De ander lijkt maar niet te begrijpen waarom dit zo belangrijk is. De kans dat je gaat doordrammen is dan aanwezig.
Wat kan helpen is dat je begrijpt dat de ander zich op dat moment waarschijnlijk net zo voelt. Onbegrepen en ongehoord. Voordat jullie beiden vanuit je eigen standpunt blijven zenden in de hoop de ander te overtuigen, sta je even stil en haal je diep adem. We willen allemaal graag gehoord worden en dat de ander luistert, maar doe je dat voor de ander ook. Probeer eens door de ogen van de ander te kijken. Hoe ziet het andere standpunt eruit? Wat zie die ander? Wanneer je het echt durft te onderzoeken stel je vragen en ga je het gesprek aan en luister je zonder oordeel. Richt je op de ander en begrijp wat hij van je vraagt of wat hij je probeert duidelijk te maken. Hiermee vorm je de basis; wederzijds begrip.
Wanneer jij je eerst in de behoeften en verlangens van de ander verdiept, zal jullie communicatie effectiever verlopen.
Als je merkt dat dit punt uitdagend voor jou is, kun je de hulp van anderen vragen. Wanneer je je ergert, loopt te mopperen en oordelen spuit, laat de ander je dan de vraag stellen; ‘heb je al een vraag gesteld?’.
Denk synergetisch
Door synergetisch te denken werk je samen vanuit innovatie oplossingen en zet je de aanwezige creativiteit en diversiteit in.
Om even met clichés te gooien; 1 + 1 = 3, maak met elkaar meer dan we afzonderlijk zijn en wees in staat om met elkaar de derde weg te vinden.
Hier gaat het om brainstormen en ideeën uitwisselen, zodat je met elkaar tot een idee komt wat je los van elkaar niet had bedacht. Dit creëert energie en saamhorigheid. Wanneer je vanuit dit principe denkt zal je ook de andere punten zoals; ‘eerst begrijpen, dan begrepen worden’ en ‘denk win-win’ hierin meenemen.
Je waardeert de onderlinge verschillen binnen je team en creëert een omgeving waar iedereen een plek heeft en iets moois uit kan voorkomen.
Houd de zaag scherp
Optimaal kunnen presteren betekent niet dat je alsmaar doorgaat en je volledig in je werk stort. Het gaat erom dat je weet wat jouw balans is. Tussen werk en privé leven en ook tussen persoonlijke ontwikkeling en ontspanning.
Blijf gemotiveerd door in beweging te blijven en jezelf te ontwikkelen op de gebieden waar jij als mens van groeit.
Reflecteer regelmatig over je eigen handelen en betrek hier ook anderen bij om even stil te staan hoe alles verloopt en of jullie met de goede dingen bezig zijn om het uiteindelijke doel te bereiken. Je vergroot dus je motivatie en verhoogt je energie door aandacht voor ontwikkeling en ontspanning.
Zoals je hebt kunnen lezen heeft effectief leiderschap veel met jezelf als persoon te maken. Wij bieden trainingen aan die persoonlijk leiderschap bevorderen en dus ook jou als leider verbeteren. Mocht je eens vrijblijvend willen bespreken wat deze training voor jou kan betekent, maak dan een afspraak voor een gesprek met een van onze coaches.
Heel veel plezier met het ontwikkelen van jezelf als effectieve leider.
